179. A kiedy po ciebie przyjedzie "Okularnik"?

AUTOR: Katarzyna Bonda
SERIA: Cztery żywioły Saszy Załuskiej
TOM: Drugi (Ziemia)
ROK WYDANIA: 2015
WYDAWNICTWO: Muza SA

OPIS

Sasza Załuska postanawia wrócić do policji. Najpierw jednak wyjeżdża na Podlasie do Hajnówki, by raz na zawsze uporządkować swoje życie osobiste. Profilerka uczestniczy w tradycyjnym białoruskim weselu i staje się świadkiem dramatycznych wydarzeń. Uprowadzona panna młoda to kolejna kobieta, związana z lokalnym przedsiębiorcą, która zaginęła bez śladu. Tymczasem w okolicznych lasach wciąż znajdowane są ludzkie szczątki. W każdej z tych niewyjaśnionych spraw przewija się auto – mercedes okularnik. Na jaw wychodzą także mroczne sekrety mieszkańców miasta silnie związane z przeszłością. W 1946 roku na terenach Podlasia oddział jednego z „żołnierzy wyklętych” – Romualda Rajsa „Burego” – dokonał pogromu wsi prawosławnych. Na oczach Saszy sielskie miasteczko zmienia się w arenę krwawych porachunków, podczas których z pełną siłą odżywają polsko-białoruskie antagonizmy. [1]

RECENZJA

Powinnam z miejsca zaznaczyć, że ciężko mi napisać recenzję, która nie zdradzałaby nic z poprzedniego tomu, więc proszę się nie gniewać, jeśli ktoś dowie się zbyt wiele. Po pierwszej części z wielką przyjemnością zasiadłam do tomu drugiego i cóż, teraz ubolewam nad tym, że na kolejne muszę czekać. Naprawdę, skończył się w taki sposób, że…

Poza rozmową z byłym szefem zaczyna się dość spokojnie. Załuska i Duchnowski ćwiczą na strzelnicy w związku z egzaminem kobiety o przyjęcie do komendy, oczywiście do zespołu kolegi. Możecie być zaskoczeni, ale dopiero tu ujawnia się między nimi coś więcej niż stosunki służbowe. Jak na moje oko, to wątek tej pary autorka prowadzi ze sporą wstrzemięźliwością, ale za to ją polubiłam. Bez rzucania się na szyję po udanej akcji, dużo niedomówień, rozmijania się i oczywiście skrywania wszystkiego w sobie. Najciekawiej robi się podczas podarowania Saszy broni.

Właściwa akcja zaczyna się chyba już w momencie odwiedzin u groźnej polskiej przestępczyni o pseudonimie “Osa”. Kiedy główna bohaterka dostaje do ręki zdjęcie sprzed lat z trójką osób na tle mercedesa okularnika i polecenie odszukania widniejącego na nim mężczyzny. Oczywiście do życia Załuskiej znowu wdzierają się jej dawni pracodawcy, jednak teraz kompletnie burzą jej spokój. Dla mnie przeszłość dalej depcze jej po piętach i mam cały czas wrażenie, że ona jest marionetką w czyichś rękach. Konieczna okazuje się wycieczka na wschód kraju. Wkraczamy w polsko-białoruskie miasteczko, Hajnówkę. Początkowo kobieta przybywa tu tylko z powodów osobistych, jednak co to byłaby za książka, gdyby bohaterka nie wplątała się w niezłe bagno. Ot, cała Sasza Załuska.

Łakoma wszelkich faktów o ojcu swojej córki i byłym partnerze, jest gotowa zostać w miejscowości dłużej niż powinna. Zagrożony wydaje się termin egzaminu do policji. Jednak ciekawość jest silniejsza, a zwłaszcza chęć wyjaśnienia wszystkiego u źródła. Jak dla mnie, to nie przez przypadek Łukasza Polaka umieszczono w tym konkretnym ośrodku, a ta intryga sięga znacznie głębiej.

Powierzchowna też nie jest sprawa związana z Hajnówką i miejscowym bogaczem, Bondarukiem. Ktoś podrzuca na komisariat czaszki przy okazji ostatnich ślubów tego mężczyzny. Tak, ostatnich, bo jakimś dziwnym trafem Piotrowi giną kobiety, a jego nikt nie chce albo każdy boi się oskarżyć. Na oczach Saszy porwana zostaje panna młoda tuż po ślubie, Iwona Bejnar.

Nie będę się rozpisywała o sprawie, bo to musicie powoli odkrywać sami. Nie będę okłamywać, jest skomplikowana i mnóstwo w niej bohaterów. Co jakiś czas powracamy do przeszłości, a najstarszym fragmentem i poniekąd wyjściowym jest opis wydarzeń z roku 1946. Wtedy to oddziała Romualda “Burego” Rajsa dokonał pogromu prawosławnych. Bardzo wciągnął mnie ten fragment, mocno podszyty wydarzeniami historycznymi i uznaję go za zdecydowanie najciekawszy. Oczywiście wiąże się z tym zabawa odkrywania potomków konkretnych postaci w teraźniejszej akcji. Do minionych lat autorka wraca jeszcze kilka razy i co chwilę rzuca to na sprawę nowe światło. Czytelnik sam musi wyrobić sobie opinię o bohaterach, bo nikt nie jest jednoznacznie zły albo dobry.

Zatem mamy wątek narodowościowy, który wcale nie jest wymarłym tematem wśród obecnych mieszkańców Hajnówki. Do tego dochodzi sprawa dawnych komunistycznych władz, werbowania informatorów, mały kościelny skandal, tajne zabiegi medyczne, stare biznesy z prostytucją i oczywiście trochę miłości w różnych pokoleniach, a czy kogoś zdziwi, jeśli powiem, że prawie każdy mieszkaniec jest w coś wmieszany? Łącznie z policją. Z tym wszystkim musi sobie poradzić nasza bohaterka, a na dodatek z nowym dziełem w stylu Czerwonego Pająka. Ja się wielokrotnie pomyliłam, komu można ufać.

Książka jest gruba, bo ma ponad osiemset stron i bardzo dużo się w niej dzieje. Przyznaję, czytałam ją dość długo, przez co akcja jeszcze bardziej rozciągnęła mi się w czasie. Odniosłam wrażenie, że pierwsza część była lepsza i bardziej spójna, ale chyba powinnam się wypowiadać po przeczytaniu całego cyklu. Pozostało mi czekać tylko na kolejne książki.

"Szczęście musi mieć miejsce, by rozgościć się w naszym życiu. Trzeba zapewnić mu przestrzeń. Jak rozpieszczonemu kotu, który słyszy wołanie, rozumie je, ale by podejść bliżej, musi sam chcieć." ~ Katarzyna Bonda, Okularnik, Warszawa 2015, str. 329.

OCENA: 7/10

[1] Opis pochodzi z okładki książki