592. Ellen Alpsten - "Caryca"

AUTOR: Ellen Alpsten

TYTUŁ ORYGINALNY: Die Zarin

TŁUMACZ: Daria Kuczyńska-Szymala

ROK WYDANIA: 2011

WYDAWNICTWO:  Sonia Draga

OPIS

Fascynująca historia niewiarygodnego awansu Marty Skowrońskiej, córki chłopa pańszczyźnianego z Inflant, która została pierwszą sprawującą realną władzę carycą Rosji. Towarzyszyła Piotrowi  Wielkiemu w niezliczonych kampaniach wojennych i urodziła mu tuzin dzieci, godząc się z przedwczesną śmiercią większości z nich. Walczyła o Piotra, kochała go i oszukiwała – caryca Katarzyna była kobietą o niezwykłej sile.

Doskonały portret psychologiczny prostej, ale bardzo inteligentnej, gotowej na wszystko i sprytnej kobiety, która różnymi trikami przez ponad dwadzieścia lat trzymała u swego boku najpotężniejszego władcę Rosji, tylko pozornie pozostając w cieniu.

Wspaniała powieść biograficzna, oparta na faktach, bardzo rzetelnie przedstawiająca realia epoki, życie i stosunki panujące w Rosji w latach 1690-1727, jak również lata panowania Piotra I Wielkiego, prowadzone przez niego wojny i budowę St. Petersburga oraz powiązania polityczne i stosunki z Prusami oraz Saksonią.  [1]

RECENZJA

Wiele książek w mojej biblioteczce musi swoje odleżeć. Dokładnie tak jak „Caryca” Ellen Alpsten. Po prostu na daną książkę musi przyjść czas. Jednej rzeczy żałuję, że „Caryca” na swój czas musiała czekać tak długo. Sami przyznacie, że Caryca nie powinna czekać nigdy.

Powieści historyczne to moje ulubione pozycje literackie. Zdecydowanie to one przeważają w mojej biblioteczce. O kim jest „Caryca”? Tytułowa Caryca to córka chłopa pańszczyźnianego z Inflant – Marta Skowrońska. Dziewczyna była wychowywana przez ojca i macochę. Matki nigdy nie poznała, bo ta umarła przy jej porodzie. Pewnego dnia zostaje sprzedana rosyjskiemu kupcowi i od tego momentu zmienia się całe jej życie. Na skutek czasem uśmiechu losu, a czasem pecha końcowo trafia na dwór cara Piotra I Wielkiego. Początkowo została tylko jego kochanką, jak wiele dziewcząt przed nią. Ona jednak zrobiła coś zaskakującego: doprowadziła do tego, że ten władca ożenił się z nią i koronował ją na carycę. Jak to osiągnęła? Co miała córka zwykłego chłopa, że oplotła wokół palca cara Wszechrusi?

Powieść Ellen Alpsten wciąga i porywa. Czytelnik wraz z Martą, która potem zostaje Katarzyną Aleksiejewną wspomina jej życie przy łożu śmierci cara. Jej losy w dniu jego śmierci mogą przechylić się w każdą stronę. Politycznie mogła wygrać i rządzić, ale mogła również przegrać i zostać w najlepszym wypadku zesłana do klasztoru, a w najgorszym razie zostać stracona. Kilkukrotnie otarła się o śmierć w trakcie swojego całego życia. Gdyby nie przyjął jej ojciec to rodzina matki porzuciłaby ją na skraju lasu, gdyby nie uratował jej jeden rosyjski generał to zostałaby zgwałcona i zabita przez trzech rosyjskich żołnierzy. Gdy została już faworytą Piotra I Wielkiego również musiała uważać na swoje życie. Przecież to, że ona została jego ulubienicą sprawiło, że jakaś inna kobieta straciła to miejsce. Umiejętnie umiała zagrać tak, aby doprowadzić cara do ołtarza, aby jej dzieci były uznawane za te z prawego łoża. Urodziła carowi tuzin dzieci, z czego tylko dwie córki: Anna i Elżbieta dożyły wieku dorosłego.

Katarzyna Aleksiejewna to postać mądra, która została zmuszona do próby przetrwania w męskim świecie i jak widać z historii udało jej się to znakomicie. Musiała wiele przeżyć nim dotarła na szczyt, którego przecież nie pragnęła od samego początku. Moim zdaniem Ellen Alpsten w swoje historyczne postacie włożyła odpowiednie charaktery. Szalony Piotr – car, który chciał być postrzegany przez państwa zachodnie za równego sobie, może i lekko szalony, a z pewnością porywczy i agresywny doprowadził do śmierci swojego pierworodnego syna, który nie spełniał jego ojcowskich oczekiwań. Mart Skowrońska, czyli nasza caryca, która umiała opanować szaleństwa męża, a także ułaskawić jego gniew. Spokojna i opanowana, ale z wielką wolą przeżycia, którą wyniosła z rodzinnego domu, bo chłop pańszczyźniany walczył o życie każdej zimy. Miesznikow, który był bliskim współpracownikiem Piotra został pokazany, jako osoba wierna i oddana swojemu władcy, ale również ten, który potknął się w trakcie swojej kariery politycznej. Autorka zarysowywała nam tło historyczne w taki sposób, jaki postrzegały je kobiety tamtych czasów. Nie zagłębiała się w szczegóły strategiczne wojny, ale podawała suche fakty, które docierały do jej uszu. Nawet nie zostały zawarte w książce porozumienia z zakończenia wojny rosyjsko – szwedzkiej. Wtedy właśnie tak kobiety interesowały się wojną. To nie był ich świat.

„Caryca” to naprawdę dobra pozycja. Czyta się ją sprawnie i zaciekawieniem. Kibicuje się głównej bohaterce, gdy tego potrzebuje. Ellen Alpsten stworzyła książkę, która przeniosła mnie w świat Piotra, gdzie ciągły przepych oraz nieustające imprezy otoczyły mnie z każdej strony. Ja w tę książkę wsiąknęłam. Polecam!

 „Miłość. Kochać to znaczy znać także ciemne strony drugiej osoby i pragnąć ich. Ty jesteś moją planetą, a ja znam cię całego, nawet bez patrzenia przez teleskop w niebo.”~ Ellen Alpsten, Caryca, Katowice 2011, s. 227.

OCENA:  7/10

Cześć! 

To jedna z lepszych książek jakie czytałam w tym roku. W ten weekend jestem trochę nostalgiczna, bo za kilka dni kończę 28 lat... I dużo i nie, ale wiecie, co? W końcu czuję, że panuję nad tym co się dzieje w moim życiu i jestem szczęśliwa z tego co mam ;). 

[1] Opis pochodzi ze skrzydełek książki