380. Największe przekleństwo w Arabii Saudyjskiej? Być kobietą - "Łzy księżniczki"

AUTOR: Jean Sasson

TYTUŁ ORYGINALNY: Princess. More Tears to Cry. My Life Inside One of the Richest, Most Conservative Kingdoms in the World

SERIA: Księżniczka Sułtana

TOM: Czwarty

TŁUMACZ: Mateusz Borowski

ROK WYDANIA: 2015

WYDAWNICTWO: Znak Literanova

OPIS

Jak naprawdę wygląda życie kobiet w Arabii Saudyjskiej w XXI wieku, w czasach Internetu i nowoczesności?

Opowieść saudyjskiej księżniczki o świecie, w którym wolnością cieszą się tylko mężczyźni i pustynny wiatr.

Sułtana to wnuczka saudyjskiego króla i żona saudyjskiego księcia.

Mimo że niewyobrażalnie bogata i uprzywilejowana, to jednak nigdy nie zaznała prawdziwej wolności. Mieszka, bowiem w kraju, w którym obowiązujące prawa i obyczaje zmieniają w niewolnice wszystkie kobiety, nawet te, które wywodzą się z królewskiego rodu.

Nawet teraz, w XXI wieku.

Ta książka to wstrząsające historie z życia samej Sułtany i jej znajomych kobiet: Fatimy, której mąż chce odebrać dzieci, Szady, oskarżonej o czary, Farii, młodej Saudyjki poddanej obrzezaniu, a także Dalal i Amal, dziewczynek nękanych i zabitych przez własnych ojców.

Łzy księżniczki to nowa książka napisana przez amerykańską dziennikarkę i jednocześnie przyjaciółkę Sułtany, Jean Sasson. Za ujawnienie ciemnych sekretów najbogatszego królestwa świata grożono jej arabskim więzieniem. [1]

RECENZJA

Jean Sasson poznałam dzięki książce „Wybór Jasminy. Prawdziwa opowieść o niewolnicy, która wywalczyła sobie życie”. Po tej lekturze wiedziałam, że przeczytam też pozostałe jej książki. „Łzy Księżniczki” są teoretycznie pierwszym tomem serii „Księżniczka Sułtana”, ale sama autorka mówi, że jest to tak naprawdę czwarty tom o życiu Księżniczki Sułtany i o tym, jakie jest życie kobiet w Arabii Saudyjskiej.

Już Wam to nie raz powtarzałam, ale klimaty arabskie są mi znane z powodu studiów, jakie skończyłam. Czytając takie pozycje cieszę się, że urodziłam się w Polsce, że moi rodzice nie wybiorą mi męża. Dobra, tata czasami tak żartuje, bo twierdzi, że jestem bardzo opieszała w tej kwestii, ale na szczęście to tylko niewinne docinki przy stole, a po drugie szczęście nie żyjemy w Arabii Saudyjskiej.

Wiecie, czego nie lubię bardziej od słabego stylu autora, fatalnych postaci i złej fabuły? Tego, że gdy siadam do książki i zaczynam czytać to dowiaduję się, że są wcześniejsze tomy. Czy naprawdę wydawnictwa nie mogą się pokusić o krótką informację na okładce? Skoro sama autorka w zakończeniu o tym mówi? W końcu ktoś to tłumaczył na język polski, więc taka informacja nie mogła umknąć tłumaczowi. Przecież sam ją tam zawarł. Dodawanie takich informacji na okładce może znacznie ułatwić wybór książek i nie wściekanie się, że jest to kolejna część jakiegoś cyklu. Apeluję, więc do wydawnictw, aby łaskawie rozważyły taką kwestię, bo często złe opinie nie wynikają ze złego stylu i tak dalej, ale z powodu nie znajomości poprzednich tomów. Ten akapit dość często będzie się pojawiał w moich recenzjach, bo coraz częściej mnie to irytuje, a nie zawsze w księgarni mam telefon, żeby sprawdzić na Lubimy Czytać jak jest w rzeczywistości. Co prawda w przypadku tej konkretnej serii brak znajomości poprzednich tomów nie przeszkadza i nie jest konieczna, ale nie mogłam się powstrzymać przed wyrażeniem swojego zdenerwowania, bo ja się staram, przygotowuję pieczołowicie do zrecenzowania egzemplarza recenzenckiego, który jest ostatnim tomem tej serii, a okazuje się, że zakup „Łez księżniczki” na łeb na szyję wcale nie był konieczny!

Wróćmy jednak do treści książki. Księżniczka Sułtana jest wnuczką saudyjskiego króla i żoną saudyjskiego księcia. Opowiada nam historię kobiet, które spotkała na swojej drodze. Ona sama ma ogromne bogactwa i przywileje z powodu pozycji, jaką zajmuje, ale mimo tego, że jej mąż nigdy nie wziął sobie drugiej żony (a w islamie mężczyzna może mieć, aż cztery), że szanuje ją i jej zdanie i nigdy do niczego jej nie zmusił to jednak ograniczają ją rygorystyczne słowa radykalnych, islamskich duchownych. Musi zasłaniać swoje ciało grubymi materiałami, twarzy nie powinna widzieć nawet jej służba, a gdyby ktoś przyłapał ją na prowadzeniu samochodu mogłaby zginąć. Sułtanę boli fakt, że Koran nie mówi o poniżaniu kobiet i robieniu z nich przedmiotów (nie mogę potwierdzić na sto procent, bo nigdy nie czytałam Koranu). Na dodatek zwykłe Sudanki mają znacznie gorsze warunki życia, bo mężowie je biją, zabijają lub rozwodzą się z nimi, gdy te nie rodzą im synów tak pożądanych przez islamską religię.

Chociaż według tego, co przekazuje nam Sułtana jej rodzina królewska, czyli mówię tu o mężczyznach, bo kobiety nie mogą sprawować żadnej realnej władzy, staje się coraz bardziej postępowa i chce dawać kobietom więcej praw, wolności czy dostępu do edukacji. Jednak największymi przeciwnikami takiego postępu demokracji są kobiety(!), które uważają, że ich głównym zadaniem jest siedzieć w domu i rodzić dzieci. Kobiety, które albo nie chcą wolności albo boją się, że nie są wstanie być odpowiedzialne same za siebie i dlatego wolą zostać pod kuratelą często tyranizujących ich ojców, mężów, synów czy wnuków. Też jestem w szoku, że to właśnie jedna kobieta może chcieć zabronić drugiej kobiecie prawa do decydowania o sobie i swoim życiu.

Jednak nie ma, co szukać takiego przykładu w innym domu, a wystarczy po prostu poczytać o dzieciach Sułtany. Syn Abdullah jest tego samego zdania, co matka, że kobiety i mężczyźni są równi wobec prawa i zasad życia. Swoją żonę Zain kocha i podobnie jak ojciec nigdy do niczego nie zmusza swojej żony. A córkę, małą Sułtanę kocha mocniej niż jej młodszego brata. Córka Maha ma ten sam pogląd, że kobiet nie wolno ograniczać. Dlatego uciekła do Europy, gdzie może pracować, prowadzić samochód, mówić, co myśli i nie zasłaniać grubymi płachtami materiału swojego ciała i twarzy. Ich przeciwieństwem jest za to Amani, która od pewnego momentu zaczęła się regularnie modlić i podzielać zdanie radykałów. Chce żyć, aby rodzić dzieci i służyć mężowi, a pewnie nawet nie sprzeciwiłabym się, gdyby ten chciał wziąć drugą, trzecią czy czwartą żonę. Co prawda zaszła w niej pewna zmiana pod wpływem historii życia jednej Saudyjki i zaczęła pomagać matce. Mimo to sami widzicie. Trójka dzieci z jednej matki i z jednego ojca, a jedno z nich tak bardzo się różni od starszej dwójki.

Problem, który pokazuje Sułtana w Arabii Saudyjskiej nazywa się tak: oddzielenie władzy od religii i jest on spotykany w wielu państwach na świecie, a z pewnością w każdym państwie muzułmańskim. Również w Europie, na nazwijmy to własnym podwórku da się coś takiego zauważyć. W Polsce taki spór trwa od lat. Czy krzyż ma wisieć w klasach w szkole? Czy ma być w sejmie? Czy lekcje religii nie powinny się odbywać kościele a nie w szkole? A co z kwestią aborcji? Nie, nie odpowiadajcie mnie na te pytania, bo nie chcę wywoływać żadnej burzy w Internecie. Podaję to, jako przykłady, żeby zobrazować, o czym mówię.

Recenzowanie takich pozycji zawsze jest trudne, bo… nie mieści nam się w głowie, że jakaś kobieta na świecie nie ma takich praw jak my. Mimo wszystko nie żałuję, że sięgnęłam najpierw po tę pozycję, a nie od razu po egzemplarz recenzencki. Dlatego też sięgnę po kolejną, a dopiero potem po to, co przysłało mi wydawnictwo. W książce jednak kuleje trochę styl. Czasami jest wciągająca, a czasami czuć, że są to słowa kobiety, która nie jest wprawioną pisarką.

"Niekiedy jednak my, ludzie, z duszą na ramieniu idziemy ciemną aleją, by na jej końcu odnaleźć radość." ~ Jean Sasson, Łzy księżniczki, Kraków 2015, s. 266.

OCENA:  7/10

Nie spałam pół nocy. Ledwo żyję. A na dodatek... Też czasami macie tak, że po prostu wszystko wymyka się Wam z rąk i nie możecie się doczekać, aż to się skończy? Chociaż staram się myśleć, że kobiety z muzułmańskim świecie mają zdecydowanie gorzej to jednak chcę żeby u mnie było w końcu lepiej, bo ten rok już mnie wykończył, a mamy dopiero koniec marca...

[1] Opis pochodzi ze skrzydełek książki